Οδηγίες για τη σύνταξη ερωτηματολογίου

Συντάκτριες: Γιανναράκη Κατερίνα, Νατσιού Βασιλεία

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Πολλοί εξεταζόμενοι. Λίγα έξοδα. Ίδιο σύνολο ερωτήσεων για όλους τους εξεταζόμενους. Δεν προκαλεί φόβο, δισταγμό ή τρακ στον εξεταζόμενο. Μπορούμε να συλλέξουμε  στοιχεία από πολλά άτομα και έτσι τα αποτελέσματα της έρευνας μας έχουν κύρος. Μπορούμε να εξετάσουμε άτομα σε απομακρυσμένες περιοχές. ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Ο ερευνητής δεν ξέρει τους λόγους για τους οποίους  απαντά ο εξεταζόμενος. Δεν υπάρχει μεγάλη ελευθερία έκφρασης. Δεν μπορούμε να μαζέψουμε στοιχεία από ανθρώπους που δεν ξέρουν γραφή και ανάγνωση. Είναι δύσκολο να μας επιστρέψουν όλα τα ερωτηματολόγια. Μια ερώτηση μπορεί να ερμηνεύεται διαφορετικά από διάφορους ανθρώπους. Δεν υπάρχει βεβαιότητα για το ποίος απάντησε το ερωτηματολόγιο. Όταν ο σχεδιασμός δεν είναι σωστός δεν ξέρουμε πως να επεξεργαστούμε τα αποτελέσματα. ΚΑΝΟΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΣΩΣΤΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ Οι ερωτήσεις πρέπει να εξαντλούν το θέμα. Να μην είναι μεγάλες αλλά το πολύ 15-20 λέξεις. Να είναι θετικά διατυπωμένες. Λέξεις όπως δεν ή μη πρέπει να υπογραμμίζονται. Οι ερωτήσεις πρέπει να είναι σωστά διατυπωμένες τόσο από γραμματική όσο και από συντακτική άποψη. Να ρωτούν ένα μόνο πράγμα. Οι ερωτήσεις δεν πρέπει να προσανατολίζουν προς μια ορισμένη απάντηση. Π.χ.: Εξήγησε γιατί η νευρική ανορεξία είναι μια πολύ επικίνδυνη ασθένεια. Δεν πρέπει οι ερωτήσεις να είναι πολύπλοκες ούτε να περιέχουν δύσκολες λέξεις, ειδικά σε ερωτηματολόγια που απευθύνονται σε ανθρώπους με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο. Όταν μια γενική και μια ειδική ερώτηση πρόκειται να ερωτηθούν μαζί, είναι προτιμότερο να προηγηθεί η γενική ερώτηση . Π.χ.: 1η: Διαβάζεις λογοτεχνικά βιβλία;  Α) Ναι      β) Όχι 2η:Ποια από τις παρακάτω εκδόσεις θεωρείς ότι είναι η πιο αξιόλογη; Α) Καστανιώτης  Β) Ψυχογιός  γ) Κέδρος                                                   ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ  1) Κάνετε το ερωτηματολόγιο ελκυστικό. Αυτό συχνά μπορεί να επιτευχθεί με τη χρήση έγχρωμου μελανιού ή έγχρωμου χαρτιού ή γράφοντας την πρώτη σελίδα με έναν καλλιτεχνικό τρόπο. 2) Οργανώστε και σχηματίστε τις ερωτήσεις έτσι ώστε το ερωτηματολόγιο να είναι εύκολο να απαντηθεί. 3) Αριθμήστε τις ερωτήσεις και τις σελίδες του ερωτηματολογίου. 4) Τοποθετήστε το όνομα και τον τίτλο της εργασίας σας στην αρχή ή στο τέλος του ερωτηματολογίου. 5) Περιλάβετε σύντομες, σαφείς οδηγίες γραμμένες με ζωηρά γράμματα . 6) Χρησιμοποιήστε παραδείγματα πριν από τις ερωτήσεις που μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση ή δυσκολία στον ερωτώμενο. 7) Οργανώστε το ερωτηματολόγιο με μια λογική σειρά. Λόγου χάριν μπορεί να αποφασίσετε να ομαδοποιήσετε σχετικές ερωτήσεις (γνώσεων – απόψεων – στάσεων) ή ερωτήσεις που χρησιμοποιούν τις ίδιες επιλογές απάντησης. 8) Μην τοποθετείτε τις σημαντικές ερωτήσεις στο τέλος του ερωτηματολογίου. 9) Περιλάβετε αρκετή πληροφόρηση στο ερωτηματολόγιο, έτσι ώστε οι ερωτήσεις να είναι σημαντικές για τον ερωτώμενο. Οι ερωτήσεις που είναι ενδιαφέρουσες και σαφώς σχετικές με την έρευνα αυξάνουν το ποσοστό των απαντήσεων.

ΜΟΡΦΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ

Στο ερωτηματολόγιο μπορεί να γίνει μια σύντομη εισαγωγή όπου θα εξηγώ στο δείγμα μου τι έρευνα κάνω και για ποιο λόγο. Επίσης μπορώ να ζητάω ευγενικά να απαντήσουν με όσο γίνεται μεγαλύτερη ειλικρίνεια .

         Π.χ.: Το ερωτηματολόγιο που έχετε στα χέρια σας, έχει συνταχθεί στα πλαίσια του μαθήματος της Τεχνολογίας της Α’ τάξης Γενικού Λυκείου Νέας Κυδωνίας και σκοπό έχει να ερευνήσει τις γνώσεις και τις συνήθειες  των νέων σε σχέση με το κάπνισμα. Η έρευνα είναι ανώνυμη.

Θα σας παρακαλούσα να απαντήσετε με ειλικρίνεια.                                                  Ευχαριστώ εκ των προτέρων.

 

       Οι δύο πρώτες ερωτήσεις σε όλα τα ερωτηματολόγια θα είναι:

1)             Φύλο:         α) αγόρι             β) κορίτσι

2)            Ηλικία       α) 13-15            β) 16-17        γ) 18-21          δ) 22 και πάνω 

 

ΕΙΔΗ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ

1^ο)  Η παράθεση διάφορων λέξεων ή προτάσεων από τις οποίες ο παραλήπτης του ερωτηματολογίου τσεκάρει μία. Π.χ.:

  Νομίζετε ότι η ομάδα του σχολείου σας θα κερδίσει το πρωτάθλημα ;

                     a) ναι                     β) όχι                  γ) δεν έχω γνώμη

       Τι βιβλία σου αρέσει να διαβάζεις ;

              α) λογοτεχνία      β)  μυθιστόρημα     γ) ιστορικά    δ) σχολικά   ε) άλλο

 

    2^ο) Οι ερωτήσεις στις οποίες υπάρχει μια διαβάθμιση των απαντήσεων. Π.χ.:

  Στη φετινή σχολική χρονιά σε σχέση με την περσινή σχολική χρονιά κάνατε :

                      α) λιγότερες απουσίες      β) τον ίδιο αριθμό απουσιών         γ) περισσότερες απουσίες

     Ποια είναι η θέση σας ανάμεσα στα αδέλφια σας από πλευράς ηλικίας ;

                α) 1^ος           β)2^ος              γ)3^ος       δ)4^ος

      Είσαι ευχαριστημένος με το επίπεδο της εκπαίδευσης σου ;         Ναι    Όχι    Αρκετά

 

   3^ο) Ερωτήσεις  στις οποίες τοποθετούμε την προτίμηση μας κατά φθίνουσα ή αύξουσα σειρά.

  Στο γυμνάσιο οι καθηγητές σας φώναζαν με το μικρό σας όνομα :

        α) πάντα            β) συχνά        γ) σπάνια     δ) ποτέ

       Ακούς  μουσική ;

                   α) παρά πολύ      β) αρκετά      γ) ενίοτε      δ) σπάνια       ε) καθόλου

        Πώς θα χαρακτήριζες το σημερινό εκπαιδευτικό μαςσύστημα;

      α) Εξαιρετικό      β) Πολύ καλό      γ) Καλό      δ) Μέτριο      ε) Μάλλον κακό     ζ) Κακό    η) Απαράδεκτο

 

  4^ο) Ερωτήσεις με τις οποίες καλούμε τους ερωτώμενους να βαθμολογήσουν μια κατάσταση, ζητώντας να βάλουν τον μεγαλύτερο αριθμό σε αυτό που κάνουν πιο συχνά / είναι πιο επικίνδυνο / τους αρέσει περισσότερο / θεωρούν πιο σημαντικό κτλ.

            Αξιολόγησε τις παρακάτω εκδόσεις ( 5: Πολύ καλό, 4: Καλό, 3: Μέτριο, 2: Κακό, 1: Πολύ κακό)

1)     Εκδόσεις Ζήση             5  4  3  2  1

2)    Εκδόσεις Πατάκη        5  4  3  2  1

Βαθμολόγησε τα παρακάτω υλικά ανάλογα με το πόσο συχνά τα ανακυκλώνεις(5: πάρα πολύ, 4: πολύ, 3: αρκετά, 2: λίγο, 1: καθόλου)

Α. Χαρτί             5  4  3  2  1

Β. Γυαλί             5  4  3  2  1

Γ. Αλουμίνιο      5  4  3  2  1

Δ. Μπαταρίες   5  4  3  2  1

Ε. Πλαστικό     5  4  3  2  1

 

  5ος) Κάνοντας μια γενική ερώτηση την οποία θα την ακολουθούν σχετικά υποερωτήματα.

            Πόσο νομίζετε ότι βαρύνουν τα παρακάτω προβλήματα την χαμηλή ποιότητα εκπαίδευσης;

                                                                                      Πολύ   Μέτρια    Καθόλου

–          έλλειψη πειθαρχίας στο σχολείο

–          έλλειψη υποδομών και υποχρηματοδότηση

–          εκπαιδευτικοί με περιορισμένη κατάρτιση

–          ……..

  6ος) Ερωτήσεις ανοιχτής απάντησης :

–          Γράψε μέσα σε τρεις σειρές τι πιστεύεις ότι πρέπει να κάνει ο Δήμος που μένεις για να προωθήσει την ανακύκλωση: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(Από τις ερωτήσεις ανοιχτής απάντησης δε δημιουργούμε διάγραμμα αλλά όταν γράφουμε τα συμπεράσματα γράφουμε μια παράγραφο που θα αναφέρεται στις απαντήσεις που μας έδωσαν.) 

ΠΡΟΕΡΕΥΝΑ

Το ερωτηματολόγιο πριν δοθεί ή αποσταλεί σε όλο το δείγμα που έχει επιλεγεί, πρέπει να δοκιμάζεται για την αρτιότητα του από μια μικρή ομάδα ατόμων σχετικών με το δείγμα. Η ομάδα αυτή μπορεί να κάνει σχόλια και υποδείξεις για την βελτίωση των ερωτήσεων.